Bà Chúa Vực tương truyền chính là hiện thân của Chúa Thoải Phủ thuộc hệ thống thần linh Tứ Phủ, bà hay xe giá cứu nhân độ thế hay trừng phạt phường gian tà. Chính vì sự anh linh đức độ đó mà bà trở nên nổi danh linh thiêng bậc nhất vùng Phố Hiến đến mức khi vào đền Bà Chúa Vực mọi người đều cảm nhận thấy được sự linh thiêng và gần gũi.
Sự tích Bà Chúa Vực
Tích kể lại rằng, Bà Chúa Vực thường hay xe giá đi cứu nhân độ thế, giúp đỡ dân lành và trừng trị lũ gian tà, kẻ độc ác. Theo lịch sử ghi lại vào năm Ất Mão, tại khúc đê Lại Hà, Nễ Châu bị vỡ, nước tràn vào khoét sâu thành vực rồi dâng lên Phương Cái. Dòng nước đã phá hủy đoạn đê rồi tạo thành một con vực sâu, tràn ngập mênh mông, người dân tại Phố Hiến (ngày nay là Hưng Yên) ra sức đắp lại đê nhưng hễ cứ đắp tới đâu thì đê lại vỡ tới đó.
Lúc đó có cụ Lãnh Thành đã cùng lập đàn cúng. Bà Chúa đã hiển linh ra tay chặn dòng nước lũ để người dân đắp thành công con đê, cứu vãn được mùa màng, từ đó mà người dân làm ăn yên ổn.
Để ghi nhớ những công ơn mà Bà đã đem lại, nhân dân Phương Độ đã lập một đền thờ ngay tại đoạn đê vỡ đó và gọi là Đền Bà Chúa Vực. Ngôi đền được thiết kế và xây dựng theo lối kiến trúc nhà Lê, trông rất uy nghi và sáng sủa.
Đền Bà Chúa Vực linh thiêng bậc nhất Phố Hiến
Đền Bà Chúa Vực tại Hưng Yên chính là nơi thờ chính của Bà Chúa Vực. Người ta thường truyền miệng nhau về câu chuyện bà hay hạ phàm để cứu giúp những người lương thiện, trừng trị kẻ gian tà ác độc. Chính vì thế người dân lập đền thờ bà để cảm tạ những việc bà đã làm cho người dân nơi đây.
Thuộc quần thể Phố Hiến Cổ, đền Bà Chúa Vực đã nhiều lần được tu sửa trở thành một công trình nguy nga lông lẫy và trang nghiêm hơn nhiều so với lúc trước. Đền được xây dựng trên một khu đất lớn và bằng phẳng. Hiện nay khu vực đền đã được gộp lại với khu Sơn Nam Plaza với đầy đủ các khu mua sắm, bãi đỗ xe và nhiều tiện ích khác nhằm phục vụ một cách tốt nhất cho du khách cũng như các con hương đệ tử đến với đền.
Xem thêm:
Kiến trúc đền Bà Chúa Vực
Mặc dù đã nhiều lần được sửa chữa và cải tạo lại nhưng đền vẫn giữ được nguyên lối kiến trúc chính của thời nhà Lê vô cùng quý giá. Trong đền các thanh xà ngang, cột kèo đều được làm hoàn toàn bằng gỗ. Trên trần có những bức tranh vẽ minh họa mây ngũ sắc rất độc đáo. Các chi tiết tại ban thờ đều được sơn son thếp vàng trông rất uy nghi và tráng lệ.
Đền Bà Chúa Vực thờ những ai?
Đền Bà Chúa Vực được chia làm 3 khu vực chính gồm: Khu đền chính, Tiên Thiên Thánh Mẫu Cung và Đông Nhạc Cung.
Ngay phía trước đền chính là khu vực sân, đây là nơi đặt tượng thờ Thần Nông Viêm Đế bằng đá tự nhiên rất quý giá. Phía trong đền chia làm 3 cung. Cung ngoài thờ Đức Thánh Trần cùng các tướng sĩ, phía bên trái thờ Chúa Sơn Trang cùng Võ Tài Thần Trưởng Quản Ngũ Lộ Thần Tài, bên phải là Xương Văn Đế Quân, Quan Hoàng. Cung phía trong cùng thờ Ngọc Hoàng Đại Đế và Nam Tào, Bắc Đẩu, Thái Bạch Kim Tinh, Thái Dương Tinh Quân…
Cung Tiên Thiên Thánh Mẫu phía bên trái của khu vực đền chính thờ các vị Đẩu Mẫu Nguyên Quân, Cửu Tỉnh Đại Đế, Thất Tinh Đại Đế, phía ngay ngoài là ban thờ Tây Vương Mẫu, Mẫu Địa Thiên Hoàng Thiên Hậu Thổ, Mẫu Cửu Thiên Huyền Nữ, Thần Y Hải Thượng Lãn Ông, Lưỡng Quốc Trạng Nguyên Nguyễn Bỉnh Khiêm, Tả Ao Tiên Sinh, Lưỡng Ông Trạng Nguyên Tống Trân. Người theo nghiệp học hành thi cử có thể tới đây thắp hương cầu cho việc thi cử đỗ đạt, sở cầu ý nguyện.
Phía trước Thiên Tiên Thánh Mẫu Cung là Đông Nhạc Cung, đây là nơi thờ Địa Phủ Thập Diện Diêm Vương gồm: Đông Nhạc Đại Đế, Phong Đô Đại Đế, Dương Sư cùng các vị Địa Ngục Diêm Vương.
Ngoài ra đền Bà Chúa Vực cũng có thờ các vị thần linh thuộc hệ thống thần linh Tứ Phủ.
Sắm lễ đền Bà Chúa Vực
Cứ độ đầu xuân hằng năm hoặc vào ngày Kỵ Nhật của Bà Chúa Vực là người dân địa phương cùng rất nhiều du khách thập phương lại tới đền cúng lễ dâng hương nguyện cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Ngoài ra, khi đến đây dâng hương người ta còn xin bà ban sức khỏe, bình an cho gia đình và người thân. Nhiều người nói rằng, đền Bà Chúa Vực rất linh thiêng, cầu được ước thấy nên nơi đây rất hay được các con nhang đệ tử thành tâm bái yết.
Bên cạnh mỗi lời văn khấn dâng lên chúa bà, các con nhang đệ tử còn thường sắm một mâm lễ vật đầy đủ gồm hoa tươi, quả ngọt, cơi trầu, cút rượu trắng, đĩa xôi, khoanh thịt và tiền giấy cùng nén hương và cánh sớ…
Ngoài ra nếu muốn có một lễ vật có thể trưng bày lâu dài trên ban thờ thánh thì quý khách có thể tham khảo thêm sản phẩm oản lễ. Đây là một sản phẩm rất thích hợp và tiết kiệm được thời gian cũng như công sức chuẩn bị đồ lễ mà vẫn mang đầy đủ ý nghĩa cũng như lòng thành kính của con hương khi đi dâng lễ.
Với đôi bàn tay khéo léo của người nghệ nhân, những sản phẩm Oản lễ luôn mang trên mình một vẻ đẹp lộng lẫy, sang trọng.