Gia Hân Chúa Đệ Nhất Tây Thiên là ai?
Chúa Đệ Nhất Tây Thiên hay còn gọi là Chúa Thượng, Chúa Bói Đệ Nhất, Quốc Mẫu Tây Thiên. Là vị chúa bà đứng đầu trong Tam vị Chúa Mường, Chúa là người đã giáng thế cứu độ dưới thời các Vua Hùng. Dù không thuộc vào hàng Tứ phủ thế nhưng Chúa Đệ Nhất Tây Thiên được các con dân tôn kính và phối thờ trong hệ thống Tứ phủ thần linh. Chúa bà là một vị chúa bói linh thiêng, hay ban lộc về bói toán và cúng lễ.
Sự tích Chúa Đệ Nhất Tây Thiên
Sự tích Chúa Đệ Nhất Tây Thiên được lưu truyền trong dân gian
Có những câu chuyện kể về sự tích của Chúa Đệ Nhất Tây Thiên hiện vẫn còn được lưu truyện lại trong dân gian rằng vào thời Hùng Chiêu Vương ở đạo Sơn Tây có một hào trưởng họ Linh (có thể là Lăng) là một người có đức độ cùng với phu nhân mình là bà Đào Thị Liễu. Cả hai đã ngoài tứ tuần những vẫn chưa có con nối dõi khiến chồng bà rất lo âu.
Một đêm nọ, bà nằm mơ thấy mình đi lên núi Tam Đảo chiêm bái thánh thần, xung quanh bà cuộn lên những gợn mây ngũ sắc cùng các nàng tiên xuất hiện ca hát rộn ràng, múa điệu múa Nghê Thường. Sau đó bà đã mang thai, bà mang thai được mười bốn tháng thì sinh hạ được một cô con gái có bề ngoài rất hơn người đặt tên là Linh Thị Tiêu. Được sinh ra trong gia đình khuê các nên tiêu thư được học mọi thứ kinh thư văn phú, cầm kỳ thi họa… Lớn lên nàng lại thể hiện được mình là một người có tài binh cơ, võ nghệ rất xuất chúng.
Tất cả như đã được an bài, Hùng Chiêu Vương trong một lần đã gặp được nàng tại núi Tam Đảo, hai người sau đó đã chớm nở một mối tình duyên. Được Vua đưa về sắc phong lên làm chính phi. Đôi uyên ương mặn nồng không được bao lâu thì giặc phỉ quấy nhiễu bờ cõi đất nước, vua Hùng rao tin tuyển nhân tài giúp đỡ quốc gia đánh giặc.
Cung phi họ Linh cũng thân chinh chiêu binh hợp mã thân chinh xông pha đánh trận. Với tài thao lược xuất chúng của mình cùng với các tiên thánh phù trợ, nàng đã lập được nhiều đại thắng và được Vua phong làm Tam Đảo Sơn Trụ Quốc Mẫu Đại Vương. Vua Hùng Chiêu Vương từ đó ngày càng tha thiết yêu nàng, muốn được cùng nàng trọn đời trọn kiếp bên nhau.
Một ngày nọ, bên cung của Thị Tiêu chợt có cuộn mây ngũ sắc lượn quanh. Biết mình đã hoàn thành nhiệm vụ tại trần gian, nay đã tới lúc phải trở lại Thiên Cung, nàng liên bước vào áng mây rồi bay về trời, kết thúc mối tình giữa người và tiên tại đây. Sau đó vua lại phong nàng làm Tam Đảo Sơn Trụ Quốc Mẫu Đại Vương Đệ Nhất Thượng Đẳng Phúc Thần và được người dân suy tôn là Chúa Mường Đệ Nhất ngự trên sơn trang.
Sự tích Chúa Đệ Nhất Tây Thiên được ghi chép lại tại đền Tây Thiên
Dưới thời Vua Hùng trị vì, tại một vùng Đông Lộ có một cặp vợ chồng họ Lăng đã ngoài 40 tuổi mà vẫn chưa có con. Một ngày nọ người vợ nằm mộng được đi du ngoạn khắp vùng núi Tam Đảo, hành hương cầu con tại chùa Tây Thiên. Tới canh ba, bà thấy có mây ngũ sắc hiện lên trong chùa rồi bỗng ở đâu 7,8 người mặc trang phục đẹp đẽ, chỉnh tề xuất hiện. Người thì ca hát nhảy múa, người thì đánh đàn, ngâm thơ…
Sau đó bà đã có thai nhưng phải tới 14 tháng mới sinh hạ. Vào ngày 10 tháng 5 năm Giáp Thân một bé gái ra đời và được đặt là Tiêu. Lớn lên cô bé thành một thiếu nữ xinh đẹp, gương mặt sáng sủa, tính tình thùy mị nết na. Mới 5 tuổi mà Tiêu đã hiểu âm, biết luật. 12 tuổi nắm rõ binh thư, võ nghệ. Tới năm 20 tuổi đã trở thành một nữ anh hùng hào kiệt bậc nhất lúc bấy giờ.
Lúc đó tại vùng phía Bắc có giặc xâm lược. Người dân vô cùng hoang mang và sợ hãi. Vua Hùng đã sai người loan báo khắp mọi nơi để tìm kiếm nhan tài giúp vua đánh giặc. Nghe thấy tin báo, nàng đã đứng ra kêu gọi và phân bổ các chàng trai khỏe mạnh, đủ sức chống giặc trong vùng và đã tập hợp được hơn 3000 tướng sĩ về yết kiến Hùng Vương tại Phong Châu, Việt Trì.
Thấy nàng thể hiện được mình là một anh hùng hào kiệt tài năng, Vua đã ban cho nàng 10 vạn tinh binh cùng 3000 kỵ binh đi đánh giặc. Sau khi đánh thắng giặc, nàng đã đưa các binh sĩ khải hoàn về kinh. Vua rất vui mừng trước chiến thắng nên đã sắc phong nàng là “Tam Đảo Sơn Trụ Quốc Mẫu Đại Vương”.
Sau đó vào một ngày đẹp trời nọ, bỗng có một đám mây ngũ sắc từ trên trời hạ xuống đền Tây Thiên, sứ giả Thiên Cung xuất hiện đưa nàng trở về trời. Ngày đó đúng vào ngày 15 tháng 2, người dân sau khi chứng kiến sự việc đã tâu lại với Vua, Vua liên truyền lệnh sắc phong nàng là “Tam Đảo sơn trụ Quốc Mẫu Đại vương đệ nhất thượng đẳng thần”.
Có thể bạn quan tâm:
Đền thờ Chúa Đệ Nhất Tây Thiên
Tính tới thời điểm hiện tại ghi nhận, đã có hơn 50 điểm di tích thờ Quốc Mẫu Tây Thiên trên khắp cả nước. Trong đó có hai nơi sau đây được nhiều người sùng kính và đến dâng hương nhất:
Đền Thượng Tây Thiên
Đền Thượng hay còn gọi là đền thờ Quốc Mẫu Tây Thiên chính là nơi thờ chính Chúa Đệ Nhất Tây Thiên với thần hiệu “Tam Đảo sơn Trụ Quốc Mẫu”. Đền tọa lạc trên núi Thạch Bàn thuộc dãy núi Tam Đảo, xã Đại Đình, tỉnh Vĩnh Phúc.
Với lối kiến trúc cổ đi cùng những nét văn hóa xưa. Vào năm 1991 đền đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia và được đưa vào bảo tồn nghiêm ngặt. Năm 2003 với sự cho phép của ban quản lý và các cấp chính quyền địa phương, khuôn viên đền đã được trùng tu và cải tạo lại nhưng vẫn đảm bảo giữ nguyên được lối kiến trúc cũ.
Tuy nhiên hai khu vực Đền và Chùa vốn trước đây nằm trong một khuôn viên thì nay đã được tách riêng ra thành hai khu vực độc lập. Khu vực đền Thượng – Nơi thờ Chúa Đệ Nhất Tây Thiên vào năm 2009 đã mở cửa phục vụ du khách tới thăm quan và dâng hương. Ngoài ra trong khu vực còn có các công trình khác như Đền Thượng, Đền Tam Tòa Thánh Mẫu, Đền Cô Chín, Đền Mẫu Hoàng Thiên…
Đền Chân Suối thờ Thân Chúa Đệ Nhất Tây Thiên
Đền Chân Suối cũng là một địa chỉ được các du khách tới hành lễ và dâng hương rất nhiều. Đây chính là nơi thờ Thân Mẫu tức mẹ thân sinh ra Quốc Mẫu Tây Thiên. Tại đây cũng có mộ của Thân Mẫu Quốc Tây Thiên.
Đền có địa chỉ tại làng Hà, xã Hồ Sơn, huyện Tam Đảo. Đền nằm trên trục đường quốc lộ 2B từ Vĩnh Yên lên khi nghỉ dưỡng Tam Đảo, gần trạm kiểm lâm Tam Đảo. Đền tên là Chân Suối vì xung quanh đền là một con suối chảy từ Thác Bạc xuống tạo nên một phong cảnh một bên suối một bên rừng vô cùng hữu tình.
Hầu giá Chúa Đệ Nhất Tây Thiên
Là chúa đệ nhất trong Tam Vị Chúa Mường. Chúa Đệ Nhất Tây Thiên thường hay ban lộc bói toán và cúng lễ rất linh thiêng. Nếu trong lễ khai đàn mở phủ mà có dâng đàn Chúa Bói thì thường hay thỉnh Chúa Đệ Nhất về chứng tòa Đệ Nhất màu đỏ. Lúc ngự về đồng, Chúa Đệ Nhất Tây Thiên thường mặc trang phục theo kiểu áo gấm màu đỏ cùng với các chi tiết hoa văn thêu hình phượng vô cùng tinh tế, cùng đó là cầm quạt khai quang cho các con dân, đệ tử.
Ngày tiệc Chúa Đệ Nhất Tây Thiên
Ngày 10 tháng 5 âm lịch hằng năm chính là ngày lễ hội Chúa Đệ Nhất Tây Thiên. Tương truyền ngày 10 tháng 5 chính là ngày chúa giáng trần. Chính vì thế, vào ngày này người dân thường tổ chức các lễ hội rước kiệu, làm lễ khấn Chúa Bà vô cùng long trọng.
Lời văn Chúa Đệ Nhất Tây Thiên
Dưới đây là bản văn Chúa Đệ Nhất Tây Thiên mà Oản Tài Lộc sưu tầm:
Thỉnh mời Quốc Mẫu Tiên Nương
Hoàng phi đệ thất Hùng Vương trị vì
Cổ triều Đinh,Lý,Trần,Lê
Sắc phong thượng đẳng hiệu đề tối linh
Tây Thiên,Tam Đảo địa linh
Thạch Bàn ,Chúa ngự cảnh thanh nhiệm mầu
Nhang thơm thành kính quỳ tâu
Tiếng dâng nhất bản văn chầu Chúa Tiên
Tích xưa Tam Đảo – Tây Thiên
Hùng Vương thánh tổ tòng quyền hoàng gia
Đại Đình,Tam Đảo quê nhà
Thông reo trúc hóa rườm rà tốt tươi
Nước non còn nhớ ơn người
Nặng lòng vì nước vì đời vì dân
Sinh vi Thánh tử vi Thần
Khuông phù bảo trợ cõi trần xiết bao
Phép hay biến hiện cơ màu
Lòng thành bát nước quả cau khẩn vì
Ơn người đại đức từ bi
Thỉnh Chúa ngự đồng giáng thế lai lâm
Thử lòng trần thế chữ tâm
Thay quyền thiên địa cầm cân thăng bằng
Cứu cho thoát khỏi gian truân
Cứu cho thoát khỏi trầm luân đọa đầy
Trần gian lắm nỗi chua cay
Phúc mỏng nghiệp dày tâm tợ bóng đêm
Thành tâm van vái chúc nguyền
Tu nhân tích đức thánh tiên độ trì
Trước thời xét sở di âm phước
Sau thời xem tâm đức tu thân
Trên phù quốc dưới cứu dân
Khuông phù đệ tử thiên xuân thọ trường.
